Wel of geen Vrije School in Schin op Geul?

Geachte voorzitter, geachte commissieleden, geachte aanwezigen,
Ik sta hier voor u namens het ouderinitiatief Vrije School Heuvelland.
Ouders uit Schin op Geul kwamen door de sluiting van basisschool Sint Antonius in aanraking met het vrijeschoolonderwijs. En wel door het moeten maken van een belangrijke keuze: waar gaan wij onze kinderen onderbrengen? Is dat op een bestaande reguliere basisschool in de nabijheid van Schin op Geul of gaan we bewuster kiezen en wel voor het type onderwijs dat wij onze kinderen willen bieden? Het huidige aanbod van vrijeschoolonderwijs te Heerlen, Maastricht en Sittard is voor veel ouders uit onze regio vanwege reisafstand geen haalbare kaart. Tevens neemt de populariteit van het vrijeschoolonderwijs sterk toe de laatste jaren, waardoor ouders tevens geconfronteerd worden met wachtlijsten.
Een aantal ouders hebben zich verenigd en zichzelf namens de kinderen de taak gesteld: we maken van een ‘probleem’ een ‘mogelijkheid’. Wij gaan zelf zorgen dat het type onderwijs dat wij onze kinderen willen bieden, in onze regio aangeboden gaat worden, zijnde regio Heuvelland.
De centrale ligging van de gemeente Valkenburg aan de Geul (t.o.v. Heerlen en Maastricht) biedt de unieke mogelijkheid het onderwijspalet voor zowel de gemeente alsook de regio Heuvelland uit te breiden: in het hart van het Heuvelland is er duidelijke vraag, behoefte naar en een voedingsbodem voor de realisatie van een Vrije School.
Een Vrije school in de hart van het Heuvelland vervult een belangrijke regionale functie, het verbindt namelijk alle ouders in Zuid-Limburg die een duidelijke onderwijsvisie hebben voor hun kinderen.
In april 2016 is het ouderinitiatief officieel gestart met als doel: het realiseren van een Vrije School.
Momenteel hebben ouders uit de regio Zuid-Limburg, van Geleen tot Vaals, in totaal 199 kinderen geregistreerd als belangstellende via de website. Op 1 augustus 2017 kunnen 119 leerlingen starten op de Vrije School te Schin op Geul. Deze ouders en kinderen kiezen zeer bewust voor het vrijeschoolonderwijs.
Wat heeft het ouderinitiatief sinds de start  bereikt?
Stichting Pallas is benaderd, deze was en is zeer enthousiast over ons initiatief en heeft ons alle medewerking betreffende het faciliteren van het onderwijs toegezegd. Tevens zag het ouderinitiatief veel voordelen voor de vestiging van de Vrije School Heuvelland in het bestaande schoolgebouw in Schin op Geul. De toezegging voor de locatie Schin op Geul is inmiddels mondeling bekrachtigd door wethouder Dauven. De locatie voor een Vrije School hebben we dus.
Wat moest er vervolgens nog gebeuren?
De taak betreffende voorwaarden, wet- en regelgeving voor de realisatie van de school, heeft het ouderinitiatief overgelaten aan de professionele partijen nl. schoolstichting Pallas en Wethouder Dauven. Voor het stichten van een nieuwe school zijn de zgn. stichtingsnormen heel hoog en omdat de belangstelling bij de start van het initiatief nog te onduidelijk was, leek  dit voor de betrokken partijen geen haalbare kaart.
2^e optie was de overname van het BRIN-nummer van de huidige basisschool: voor dit scenario heeft schoolstichting Pallas in de zomer de onderhandelingen opgestart met schoolstichting Innovo. De onderhandelingen hebben geen overeenstemming kunnen bewerkstelligen.
(Een BRINnummer staat voor Basis Registratie Instellingen en is een nummer dat door het ministerie van OCW aan onderwijsinstellingen in Nederland zijn toegekend.)
Vervolgens is samen met de gemeente Valkenburg gekeken naar de haalbaarheid van een dislocatie van de Bernard Lievegoedschool te Maastricht. Wethouder Dauven en zijn beleidsmedewerker hebben daarbij aangegeven dat de in Valkenburg actief zijnde onderwijsinstellingen, zijnde stg. Innovo en stg. Kom Leren, akkoord moeten gaan met deze dislocatie in de gemeente en nog preciezer: met de toetreding van een nieuwe schoolstichting binnen de gemeente Valkenburg.
De wethouder informeerde het ouderinitiatief dat bij het geven van financiële steun door de gemeente aan een schoolstichting, de schoolstichtingen (kom Leren en Innovo) een claim voor hetzelfde bedrag neer kan leggen, het zogenaamde claimrecht dat voortvloeit uit het gelijkheidsbeginsel. Het initiatief werd tevens geïnformeerd over het feit dat het samenwerkingsverband van de schoolstichtingen Maastricht en Heuvelland een zgn. gentlemen’s agreement zouden zijn overeengekomen.
Claimrecht
Het ouderinitiatief heeft uiteraard een duidelijke visie ten aanzien van het genoemde claimrecht. De gemeenteraad beslist welk bedrag beschikbaar wordt gesteld voor de school. Indien een ander schoolbestuur een gelijksoortig bedrag wil claimen op grond van het gelijkheidsbeginsel, zullen ze toch zeker aan gelijksoortige condities moeten voldoen als de ontvangende school? De condities van de Vrije School Heuvelland omvatten o.a. een ouderinitiatief, een gelijk aantal belangstellenden, de uitbreiding van het onderwijspalet van de gemeente Valkenburg etc.
Innovo heeft in 2016 basisschool Valkenburg gesaneerd, gerenoveerd en ‘heropend’ en heeft hiervoor veelvuldig een beroep gedaan op de gemeente voor geld vanwege een continue bijstelling van de begroting van de renovatie. Kom Leren heeft dus ook eerst nog recht op een claim vanwege de geldstroom naar Innovo.
Gentlemen’s agreement
Ten aanzien van het gentlemen’s agreement heeft het ouderinitiatief een duidelijke opinie:
Op 12 december 2016 is tijdens het overleg van het samenwerkingsverband  een PowerPointpresentatie getoond. Hierin staat dat men ‘voornemens’ is afspraken te maken over het voorkomen van concurrentie (oftewel het niet toe staan van stichten van nieuwe scholen) een zgn. gentlemen’s agreement. Op 22 december 2016 heeft overleg gehad met schoolstichting Innovo en stg. kom Leren. Op 17 januari jl. heeft de wethouder, naar aanleiding van een motie die door de gemeenteraad op 2 januari jl. werd aangenomen, wederom met de stg. Innovo, kom Leren en ditmaal ook met stg. Pallas een gesprek gevoerd over het ouderinitiatief. Schoolstichting kom Leren blijft bij beide gesprekken refereren aan het gentlemen’s agreement.
Het ouderinitiatief was ten tijde van de  vergadering van 12 december 2016 reeds  7 maanden actief. Innovo is al in juli benaderd door de initiatiefgroep en stichting Pallas inzake de overname. De heer Nelissen van schoolstichting Innovo heeft op de informatieavond van 17 november 2016 op de basisschool te Schin op Geul te kennen gegeven het een mooi initiatief te vinden en dat ook schoolstichting Innovo ziet dat er een grote behoefte is aan vrijeschoolonderwijs in onze regio. Tevens gaf hij aan dat Innovo deze vorm van onderwijs niet als “concurrerend” ziet: dit is een totaal andere vorm van onderwijs, die Innovo niet aanbiedt. U kunt zich voorstellen dat wij als ouderinitiatief tevens verbaasd zijn dat scholen elkaar daadwerkelijk als concurrenten zien en bejegenen: en dit alles over de hoofden van onze kinderen.
Zoals u vanochtend via de media heeft vernomen heeft de Agendacommissie Onderwijskaart van het samenwerkingsverband, 2 dagen na het gesprek met Wethouder Dauven en de schoolstichtingen, een brandbrief c.q. verklaring gestuurd naar alle aangesloten schoolstichtingen. In de brief staat dat men gesproken heeft over “het voorkomen van onderlinge concurrentie door onderling afspraken te maken over het niet opstarten van nieuwe locaties of het starten van onderwijsactiviteiten op bestaande locaties van andere besturen, die vanwege krimp moeten worden opgeheven”.
De schoolstichtingen worden in deze brief verzocht om met spoed deze brief te ondertekenen en daarmee te verklaren dat stichting Pallas zich niet houdt aan de afspraak van 12 december 2016 en dat het niet wenselijk is dat het initiatief in Schin op Geul gehonoreerd wordt.
De ondertekende verklaringen zullen dan naar de gemeente Valkenburg en stichting Pallas verzonden worden.
Wat vragen wij aan de raadscommissie?

1.
Wij vragen dat u de gemeenteraad adviseert om duidelijk stelling te nemen tegen de verklaring van het samenwerkingsverband en wel die strekking dat een raadsbesluit voor het realiseren van de vrije school prevaleert boven de verklaring van het samenwerkingsverband. Wij vragen om uw invloed aan te wenden om het samenwerkingsverband van de schoolstichtingen in de regio Maastricht-Heuvelland een halt toe te roepen: het moedwillig tegenwerken van een burgerinitiatief, zeker een initiatief waar de toekomst van kinderen mee gemoeid is, is op z’n zachts gezegd discutabel.
2.
Wij vragen de raadscommissie om Wethouder Dauven opdracht te geven om een overleg met schoolstichting Innovo en schoolstichting Pallas te initiëren: het doel van dit overleg is de begroting voor de bekostiging van de school (voorlopige begroting die bijgesteld kan worden). Deze begroting moet uiterlijk 1 februari 2017 bij het ministerie van OCW ingediend zijn. Deze begroting kan ingediend worden door de huidige stichting Innovo OF de toekomstige stichting Pallas OF namens een samenwerking tussen Innovo en Pallas in de vorm van een coöperatie. De tijd dringt dus wij dringen ook aan op spoed en zeer korte termijnen
3.
Het wordt tijd dat wij niet langer afwachten maar dat wij een duidelijk pad kiezen. Wij vragen de raadscommissie om de wethouder met spoed opdracht te geven om, met de ondersteuning van de accountmanager van OCW e/o overige juridische ondersteuning, wederom met spoed 2 scenario’s te onderzoeken die de mogelijkheid bieden voor de realisatie van de Vrije School.
Het stichten van de Vrije School Heuvelland in Schin op Geul is nog steeds mogelijk. En daarvoor hebben wij uw medewerking nodig! Gezien de zeer krappe termijn, verwachten wij veel van deze raadscommissie en de wethouder en zeker gezien het feit dat de gemeenteraad ons ouderinitiatief graag gerealiseerd ziet worden.
Namens het ouderinitiatief: Hartelijk dank voor uw tijd.
Laura Weerts – van Weersch van het Ouderinitiatief
Foto’s Hein Reuters, TV Valkenburg